CULTURAL HERITAGE AND THE REGULATION OF RELIGIOUS FREEDOM: THE CASE OF POLAND AND CZECH REPUBLIC
DOI:
https://doi.org/10.25192/issn.1982-0496.rdfd.v23i31484Palavras-chave:
Poland, Czech Republic, church–state relations, religious freedom, religious associations, national identity.Resumo
Abstract
The paper poses the question of the extent to which the difference of religious structure and religiosity between Poland and the Czech Republic has an impact on regulations on religious freedom. Based on historical research the author claims that, despite this difference, after the collapse of the Soviet system both Poland and the Czech Republic decided to reintroduce the same “co-operative” model of the relations between state and churches and religious associations, which already had been implemented in the interwar period (1918–1939) and should be considered as a part of Prussian and Austro-Hungarian legal legacy. Reintroducing this model could be perceived as the return to the heritage of legal history and legal culture. It is emphasized, however, that the religious nature of a society influences the implementation of legal provisions, and on that ground confessional elements in Polish legal system are more noticeable than in the Czech Republic.
Key words: Poland, Czech Republic, church–state relations, religious freedom, religious associations, national identity.
Downloads
Referências
REFERENCES
Avramović S., “Church and state in Serbia”. In S. Ferrari, W.C. Durham, Jr., E.A. Sewell (eds.), Law and Religion in Post-Communist Europe, Leuven–Paris–Dudley, MA: Peeters, 2003.
Borecki P., Geneza modelu stosunków państwo–Kościół w Konstytucji RP, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2008.
Čapek K., Hovory s T.G. Masarykem, Praha: Ústav T. G. Masaryka, 2013.
Čapková K., Czechs, Germans, Jews?: National Identity and the Jews of Bohemia, New York–Oxford: Berghahn Books, 2012.
Chabasińska A., “Polityka władz wobec mniejszości wyznaniowych w Polsce w latach 1945–1956”, Studia Lubuskie, 2009, Vol. V.
Chalupný E., Karel Havlíček. Prostředí, osobnost a dílo, Praha: Melantrich, 1929.
Chłopecki T., Myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935–1939, PhD dissertation, Wrocław: University of Wrocław, 2014.
Czohara A., Zieliński T.J., Ustawa o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Polsce: Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer, 2012.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006.
Fałowski J., Mniejszość żydowska w Parlamencie II Rzeczypospolitej (1922–1939), Kraków: Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2006.
Główny Urząd Statystyczny (Central Statistical Office), Wyznania religijne w Polsce, Warszawa 2016.
Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Znak, 1986.
Grzybowski, “Polityka Watykanu 1917–1929”. In K. Piwarski (ed.), Szkice z dziejów papiestwa, Warszawa: Książka i Wiedza, 1961.
Havlíček Borovský K., “Křest svatého Vladimíra”. In K. Havlíček Borovský, Kniha veršů, Praha: Státní nakladatelství literatury, hudby a uměni, 1953.
Havlíček J., Lužný D., “Religion and Politics in the Czech Republic: The Roman Catholic Church and the State”, International Journal of Social Science Studies, 2013, Vol. 1, No. 2.
Jachymek J. (ed.), Religia i Kościół rzymskokatolicki w polskiej myśli politycznej 1919–1993, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1995.
Jakubčová R., Turošík M., “Historical and legal remarks on the year 1950 in Czechoslovakia”. In P. Szymaniec (ed.), Wymiary wolności religijnej we współczesnej Europie. Dimensions of religious freedom in contemporary Europe, Wałbrzych: Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa.
Jaworski R., “Samomodernizacja w warunkach wielonarodowościowego mocarstwa. Przykład czeski w XIX w.”. In L. Trzeciakowski, K. Makowski (eds.), Samomodernizacja społeczeństw w XIX wieku. Irlandczycy, Czesi, Polacy, Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 1999.
Kaczmarek H., Czechy. Kościół i państwo, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2016.
Konopacki A., Życie religijne Tatarów na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
Krasuski J., Kulturkampf. Katolicyzm i liberalizm w Niemczech w XIX wieku, Wrocław: Ossolineum, 2009.
Krukowski S., Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1977.
Kuznecovene J., “Państwo i kościół na Litwie”. In G. Robbers (ed.), Państwo i kościół w krajach Unii Europejskiej, Wrocław: Kolonia Limited, 2007.
Lubowiecki J., Przyczynek do traktatu o ochronie mniejszości narodowych, Poznań: Sekretarjat Chrzescijańskiego Narodowego Stronnictwa Pracy, 1921.
Łepkowski T., Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2003.
Makarewicz J., Mniejszości narodowe, Lwów: Chrześcijańska Spółka Wydawnicza, 1924.
Markiewicz G., “Stanowisko głównych polskich ugrupowań socjalistycznych w Łodzi w latach 1905–1907 wobec kwestii autonomii Królestwa Polskiego”, Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej, 2013, Vol. XII.
Michalak R., “Dziel i rządź. O polityce wobec Kościołów protestanckich w PRL”, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, 2004, No. 3 (38).
Morava J., Palacký. Čech, Rakušan, Evropan, Praha: Vyšehrad, 1998.
Nešporová O., O smrti a pohřbívání, Brno: Centrum pro sodium demokracie a kultury, 2013.
Nowak A. (ed.), Historie Polski w XIX wieku. Vol. 4: Narody, wyznania, emigracje, porównania, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015.
Olszewski D., Przemiany społeczno-religijne w Królestwie Polskim w I połowie XIX wieku. Analiza środowiska diecezjalnego, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1984.
Petráček T., In Maelstrom of Secularization, Collaboration and Persecution. Roman Catholicism in Modern Czech Society and the State, Lublin: EL-Press, 2014.
Petráček T., Sekularizace a katolicismus v českých zemích. Specifické rysy česke cesty od lidové církve k nejateističtější zemi světa, Ostrava: Moravapress, 2013.
Piłsudski J., “O patriotyzmie”. In J. Piłsudski, Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, Vol. 2, Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego, 1937.
Přibyl S., Konfesněprávní studie, Brno: L. Marek, 2007.
Přibyl S., “Vermögensausgleich mit den Kirchen und Religionsgesellschaften in der Tschechischen Republik: Geltendes Gesetz und Urteil („Erkenntnis“) des Verfassungsgerichts”. In P. Szymaniec (ed.), Wymiary wolności religijnej we współczesnej Europie. Dimensions of religious freedom in contemporary Europe, Wałbrzych: Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa.
Prudký L., “Die Kirche in der Tschechischen Republik ihre Situation und Entwicklung”. In L. Prudký, P. Aračić, K. Nikodem, F. Šanjek, W. Zdaniewicz, M. Tomka, Religion und Kirchen in Ost (Mittel) Europa: Tschechien, Kroatien, Polen, Ostfildern: Schwabenverlag, 2001.
Raina P., Kościół w PRL: Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989. Tom 1. Lata 1944–1959,
Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, 1994.
Rudnicki S., “Ritual Slaughter as a Political Issue”, Polin, 1992, Vol. 7.
Rzędowski J., “Najdłuższa konspiracja PRL?”, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, 2004, No. 3 (38).
Sawicki J., Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, 1937.
Siemaszko E., “Przemiany relacji polsko-ukraińskich od połowy lat trzydziestych do II wojny światowej”, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, 2010, No. 7–8 (116–117).
Skilling H.G., T.G. Masaryk. Proti proudu 1882–1914, Praha: Práh, 1995.
Skubiszewski K., “Konkordat z 10 lutego 1925 roku. Zagadnienia prawnomiędzynarodowe”. In Z. Zieliński, S. Wilk (eds.), Kościół w II Rzeczypospolitej, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1981.
Slodička A., “Religiozita slovenských katolíkov v kontexte sekularizácie slovenskej spoločnosti”. In J. Budniak, A. Kasperek (eds.), Polska – Czechy – Słowacja. Oblicza religijności, Katowice: Polska Akademia Nauk – Studio NOA, 2011.
Sobczak J., Położenie prawne ludności tatarskiej w Wielkim Księstwie Litewskim, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Stachowiak P., Korzenie „katolicyzmu endeckiego”. Nacjonalistyczna wizja religii i Kościoła w Polsce w latach 1887–1927, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, 1999.
Strzebińczyk J., “Zawarcie małżeństwa wyznaniowego podlegającego prawu polskiemu”, Rejent, 1999, Vol. 9, No. 4 (96).
Surowiecki W., “List do przyjaciela mieszkającego nad rzeką Wartą o wadach edukacji młodzieży polskiej (1806)”. In W. Surowiecki, O upadku przemysłu i miast w Polsce. Wybór pism, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej – Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.
Świątkowski H., Wyznania religijne w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ich stanu prawnego. Part I: Wyznania i związki religijne, Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1937.
Świątkowski H., Wyznaniowe prawo państwowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.
Szymaniec P., “Religion and Matrimonial Law: Codification of Matrimonial Law in the Code Napoléon in the Polish Lands in the First Half of the Nineteenth Century”. In Z. Poláček-Tureková, M. Turošík (eds.), Civilnoprávne inštitúty a ich historická reflexia vo svelte moderný rekodifikácií (zbornik príspevkov z medzinárodnej konferencie konanej v dňoch 17.03.–18.03.2016 n pode PrF UMB), Banská Bystrica: Belianum, 2016.
Tarajło-Lipowska Z., Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław: Ossolineum, 2010.
Tarajło-Lipowska Z., Męczennik czeskiej prawdy. Karel Havlíček Borovský, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000.
Tazbir J., Dzieje polskiej tolerancji, Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1973.
Tomaszewski H.R., Wyznania typu ewangeliczno-baptystycznego wchodzące w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w latach 1945–1956, Warszawa: Wydawnictwo „Słowo i Życie”, 1991.
Tomaszewski J., Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1990.
Tretera J.R., “První republika a otázka odluky státu a církvi”. In K. Malý, L. Soukup (eds.), Československé prawo a právní věda v meziválečném období (1918–1938) a jejich místo ve střední Evropě, Praha: Karalinum, 2010.
Tretera J.R., Horák Z., Konfesní právo, Praha: Leges, 2015.
Tretera J.R., Horák Z., Religion and Law in the Czech Republic, Religion and Law in the Czech Republic, Alphen aan den Rijn: Kluwer Law International, 2014.
The Constitution of the Czechoslovak Republic, with an introduction by J. Hoetzl and V. Joachim, Praha: Société l’Effort de la Tchécoslovaquie, 1920.
Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991 (zarys statystyczny), Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 1994.
Vocelka K., “Enlightenment in the Habsburg Monarchy: History of a Belated and Short-Lived Phenomenon”. In O.P. Grell, R. Porter (eds.), Toleration in Enlightenment Europe, Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
Walicki A., “Problem religii w ideologiach «Polski odradzającej się»: od deizmu do mesjanizmu”. In A. Walicki, Prace wybrane. Tom 2. Filozofia polskiego romantyzmu, Kraków: Universitas, 2009.
Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893–1939, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, 1980.
Zalewski P., “Wyznania”. In A. Garlicki, Z. Landau, W. Roszkowski, P. Stawecki, J. Tomaszewski (eds.), Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1999.
Żaryn J., Kościół w Polsce w latach przełomu (1953–1958). Relacje ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2000.
Żaryn J., Kościół w PRL, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2004.
Zgórniak M., Buszko J., Wielka historia Polski. Vol. IV: Polska w czasach walk o niepodległość (1815–1864). Od niewoli do niepodległości (1864–1918), Kraków: Bertelsmann Media, 2003.
Zieliński Z., Kulturkampf w archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873–1887, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2011.
Downloads
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Os direitos autorais, dos artigos publicados na Revista, são do autor e da RDFD com os direitos de primeira publicação para a Revista. Em virtude de aparecerem nesta revista de acesso público, os artigos são de uso gratuito, com atribuições próprias, com aplicações educacionais e não comerciais, de acordo com o creative commons.
